osobowość roku —
Agata Zubel
Ur. 1978, kompozytorka i śpiewaczka. Jej rozwój artystyczny nabiera rozpędu z każdą nową partyturą i każdym występem. 2016 rok to wyjątkowy czas w karierze artystki – 19 stycznia w Walt Disney Concert Hall w Los Angeles odbyło się prawykonanie utworu Chapter 13, dzieła zamówionego przez Los Angeles Philharmonic. 21 maja Ensemble InterContemporain pod kierunkiem Guillaume’a Bourgogne wykonał we Wrocławiu po raz pierwszy utwór Double Battery, kompozycję napisaną specjalnie dla tego francuskiego zespołu. 27 października z kolei zabrzmi w Seattle prapremierowo In the Shade of an Unshed Tear – utwór zamówiony przez Seattle Symphony.
Ukończyła z wyróżnieniem Primus Inter Pares studia kompozytorskie w klasie Jana Wichrowskiego oraz wokalne pod kierunkiem Danuty Paziuk-Zipser w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Kształciła się również w Holandii oraz na licznych kursach. W 2004 roku uzyskała tytuł doktora, a w 2014 doktora habilitowanego sztuki muzycznej. Na co dzień wykłada we wrocławskiej akademii muzycznej. Jest stypendystką m.in. Ministra Kultury, Rockefeller Foundation, Ernst von Siemens Musikstiftung, Kultur Kontakt Austria, Zarządu Miasta Wrocławia oraz Fundacji Edukacji Międzynarodowej.
Jest także członkiem Związku Kompozytorów Polskich. Jako wokalistka brała udział w wielu prestiżowych wydarzeniach muzycznych. W jej repertuarze specjalne miejsce zajmuje muzyka najnowsza. Współtworzy z Cezarym Duchnowskim duet ElettroVoce.
W ciągu kilku minionych lat, oprócz wielu prawykonań i nagrań dzieł współczesnych twórców, dała się poznać jako wykonawczyni III Symfonii Henryka Mikołaja Góreckiego (Rotterdam), Folk Songs Luciano Berio (Seattle), Kafka Fragmente György Kurtága (Turyn), Les Illuminations Benjamina Brittena (Berlin Konzerthaus), Chantefleurs et Chantefables Witolda Lutosławskiego (Sinfonia Varsovia), Songbook Bernharda Langa (Wien Modern), Stabat Mater Karola Szymanowskiego („Wratislavia Cantans”), An Index of Metals Fausto Romitelli’ego („Musica Electronica Nova”), Luci mie traditrici Salvatore Sciarrino (Festiwal „Nostalgia”), Il canto sospeso Luigi Nono („Warszawska Jesień”), Pierrot Lunaire Arnolda Schönberga (Opera Krakowska), Gwiazdy Zygmunta Krauze (Teatr Polski we Wrocławiu) czy też roli Madeline w Zagładzie domu Usherów Philipa Glassa (Teatr Wielki – Opera Narodowa). Za tytułową rolę w operze Ogród Marty Cezarego Duchnowskiego otrzymała doroczną nagrodę „Orfeusz”. Uczestniczyła w eksperymentalnych projektach improwizowanych podczas Międzynarodowych Kursów Kompozytorskich w Darmstadt, Ferus Festival w Nowym Yorku, Alternativa Festival w Moskwie.
Wielokrotnie koncertowała za granicą: we Włoszech, w Belgii, Szwajcarii, Francji, Holandii, Austrii, Portugalii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Rosji, Ukrainie, Litwie, Łotwie, Estonii, Grecji, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Korei, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Współpracowała z takimi zespołami, jak Klangforum Wien, musikFabrik, London Sinfonietta, Eighth Blackbird Ensemble, San Francisco Contemporary Music Players, Seattle Chamber Players.
Wśród kilkunastu jej publikacji fonograficznych znajdują się m.in.: kompozytorskie – wydana przez Kairos monograficzna płyta Not I oraz nagrodzony Fryderykiem album Cascando (CD Accord), wokalne – nominowane do Fryderyka Dream Lake z interpretacjami pieśni Witolda Lutosławskiego i Andrzeja Czajkowskiego, Poems z pieśniami Coplanda, Berga i Szymańskiego oraz album El Derwid – Plamy na słońcu.
Jest laureatką kilkunastu konkursów (w tym międzynarodowych), zarówno wokalnych, jak i kompozytorskich. Na początku 2005 roku otrzymała prestiżowy Paszport Polityki. W tym samym roku jej II Symfonia, napisana na zamówienie rozgłośni Deutsche Welle, została prawykonana podczas Festiwalu Beethovenowskiego w Bonn. Wśród kolejnych zamówień znalazły się m.in. Kwartet smyczkowy nr 1 (Festiwal „Ultraschall” w Berlinie, 2007), nad Pieśniami (Festiwal „Wratislavia Cantans”, 2007), Cascando (Festiwal Muzyki Europy Środkowej w Seattle, 2007), III Symfonia (w ramach stypendium Rockefeller Foundation, 2008), Aforyzmy na Miłosza (Festiwal „Sacrum Profanum” w Krakowie 2011), Shades of Ice (London Sinfonietta, 2011), Ulicami ludzkiego miasta (Deutschlandfunk dla Festiwalu „Warszawska Jesień”, 2011), Labirynt (Instytut Polski w Tel Awiwie, 2012), What is the word (Klangforum Wien, 2012), Percussion Store (Filharmonia Krakowska, 2012), IN (Hannoversche Gesellschaft für Neue Musik dla Staatsoper Hannover, 2013), Where to (Ten Fourteen LLC, an arm of the Jebediah Foundation dla San Francisco Contemporary Music Players, 2014), Madrigals (Westdeutscher Rundfunk dla Neue Vocalsolisten, 2015), Chapter 13 (Los Angeles Philharmonic, 2016), Double Battery (Ensemble InterContemporain ,2016). W 2010 roku jej opera-balet Between została wystawiona w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, a w 2011 zamówiona kolejna opera dla tej sceny – Oresteja. W 2011 gościła jako „composer-in-residence” festiwalu „Other Minds” w San Francisco. Przez dwa sezony (2010-2012) była też kompozytorem-rezydentem Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie.
Szczególnym wydarzeniem roku 2012 był koncert zespołu Klangforum Wien podczas festiwalu „Sacrum Profanum” w całości poświęcony jej kompozycjom. W roku 2013 jej utwór Not I, zarejestrowany wraz z Klangforum Wien, otrzymał najwyższą notę podczas 60. Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO w Pradze, a w roku 2014 przyniósł kompozytorce prestiżową Wrocławską Nagrodę Muzyczną „Polonica Nova”. W 2014 roku „za wybitne osiągnięcia twórcze, w szczególności za utwory Cascando, Not I i IN” Agata Zubel otrzymała Doroczną Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich. Ponadto w 2014 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego uhonorował ją odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.