nagroda honorowa — <br> prof. Mieczysław Tomaszewski - miniatura

nagroda honorowa —
prof. Mieczysław Tomaszewski

Ur. 17 listopada 1921, wybitny muzykolog, teoretyk i edytor muzyczny. Doktor h.c. Akademii Muzycznej w Krakowie (2001) oraz Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (2010). Twórca tzw. „Krakowskiej Szkoły Teoretycznej”. W obszarze jego zainteresowań znajduje się teoria i historia muzyki XIX i XX wieku, szczególnie muzyki fortepianowej – zwłaszcza twórczość Fryderyka Chopina, a także liryki wokalnej i polskiej muzyki współczesnej. Jest autorem wybitnych prac w zakresie chopinologii, m.in. publikacji: Kompozytorzy polscy o Chopinie (1959), Chopin. Diariusz par image (1990), Fryderyk Chopin. Życie twórcy (1995, wyd. z CD-ROMem), Muzyka Chopina na nowo odczytana (1996), epokowego dzieła Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans (1998, wielokrotnie nagrodzona), Chopin i George Sand (2003), a także Chopin. Fenomen i paradoks (2009), Chopin (2009) i Muzyka Chopina odczytana na nowo II (2010). Ponadto opublikował szereg prac poświęconych najnowszej muzyce, m.in.: Krzysztof Penderecki i jego muzyka (1994), czy dwutomową monografię Penderecki. Bunt i wyzwolenie (t. I – 2008/2009, t. II – 2010).

Wykształcenie zdobywał kolejno w Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu (od 1932), Gimnazjum im I. J. Paderewskiego (od 1934) i Prywatnej Szkole Muzycznej im. M. Karłowicza (od 1934), a następnie w Liceum im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu (od 1938). W latach 1946-48 studiował polonistykę na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w latach 1954-59 muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Doktoryzował się na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie rozprawy pt. Twórczość Fryderyka Chopina i jej recepcja (1983). W 1984 zakończył postępowanie na tytuł profesora, jednak zostało ono oprotestowane i było wstrzymywane przez partię przez 5 lat (tytuł uzyskał w roku 1989).

W latach 1946-49 był sekretarzem redakcji miesięcznika poświęconego literaturze i sztuce „Arkona” w Bydgoszczy. W 1949 roku zorganizował, wspólnie z żoną Wandą, obchody Roku Chopinowskiego na Pomorzu. W latach 1949-52 piastował stanowisko dyrektora i kierownika artystycznego Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej w Bydgoszczy. Od 1952 roku pracował w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie: od 1954 – jako redaktor naczelny, a w latach 1965-88 – jako dyrektor PWM. Reaktywował i współredagował „Ruch Muzyczny” (1957-59). W 1960 roku zainicjował 70-tomową edycję Dzieł Wszystkich Oskara Kolberga we współdziałaniu z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym i Ludową Spółdzielnią Wydawniczą. W 1965 roku zainicjował edycje źródłowo-krytyczne Dzieł Stanisława Moniuszki (pod red. Witolda Rudzińskiego) i Dzieł Karola Szymanowskiego (pod red. Teresy Chylińskiej). Ponadto zainicjował i programował Wieczory Wawelskie (1967-96) we współpracy z Henrykiem Czyżem (Filharmonia Krakowska) i Jerzym Szablowskim (Zamek Królewski). W 1988 roku został zmuszony przez władze do rezygnacji z kierowania PWM.

Od 1957 roku związany jest z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Krakowie (obecnie: Akademią Muzyczną w Krakowie): od 1971 roku – jako docent, a od 1989 roku – profesor. W latach 1966-86 kierował założonym przez siebie Podyplomowym Studium Edytorstwa Muzycznego, od 1967 Katedrą Edytorstwa Muzycznego, w latach 1976-86 Zespołem Analizy i Interpretacji Muzyki. W latach 1982-85 był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. W latach 1987-90 pełnił funkcję dziekana Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (jego wybór na prorektora został unieważniony przez władze państwowe). W 1984 roku zainicjował powstanie Zespołu Teorii i Historii Pieśni. Ponadto w latach 1960-66 wykładał teorię i estetykę muzyczną w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadził także serię wykładów o muzyce polskiej w Folkwangschule für Musik w Essen (1966). Był promotorem doktoratów Leszka Polonego (Akademia Muzyczna w Warszawie, 1981), Anny Nowak i Anny Oberc (Akademia Muzyczna w Warszawie, 1987), przewodów kwalifikacyjnych I stopnia Romana Kowala (Akademia Muzyczna w Krakowie, 1997) i Reginy Chłopickiej (Akademia Muzyczna w Krakowie, 1999) oraz doktoratu Ewy Siemdaj (Instytut Sztuki PAN, 2001).

Mieczysław Tomaszewski był kierownikiem festiwali i sympozjów naukowych w ramach Spotkań Muzycznych w Baranowie (1976-81), a także kierownikiem naukowym sesji Poetyka muzyczna. Autorefleksje kompozytorów na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1978), sympozjów Muzyka polska 1918-1978 w aspektach: patriotycznym, społecznym, humanistycznym (1979) oraz Muzyka polska na nowo odczytana: 1918-1945 (1982), sesji naukowych Cykle pieśni romantycznej (1984), Forma i ekspresja w liryce wokalnej (1985) i Wiersz i jego wielokrotne umuzycznienia (1986), seminariów Analiza i interpretacja dzieła muzycznego, I (wspólnie z Jadwigą Zabłocką, Akademia Muzyczna, Warszawa 1986) oraz Analiza i interpretacja dzieła muzycznego, II (wspólnie z Teresą Malecką i Jadwigą Zabłocką, Akademia Muzyczna, Kraków, we współpracy z AM w Warszawie, 1987), sesji naukowych Poeci i ich muzyczny rezonans (1987), Od psalmu i hymnu do Songu i Lied’u, seminarium-warsztatu analitycznego Pieśń w interpretacji wykonawczej, międzynarodowych sympozjów Krzysztof Penderecki – twórczość i jej recepcja (1993), Pieśń artystyczna narodów Europy (1994), Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem (1999), Międzynarodowych Beethovenowskich Sympozjów Naukowych (1997-2014), międzynarodowego sympozjum Pieśń polska. Rekonesans (2000). Był przewodniczącym Rady Naukowej Międzynarodowego Sympozjum Naukowego Chopin i romantyzm (Warszawa 1986) oraz II Międzynarodowego Muzykologicznego Sympozjum poświęconego twórczości Fryderyka Chopina (1989).

Był członkiem Związku Literatów Polskich (1947-49), Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Prezydium Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego (1982-85), komitetu Tygodni Kultury Chrześcijańskiej przy kard. Franciszku Macharskim (1984-87), Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarności” przy Lechu Wałęsie (1989), kolegium redakcyjnego „Res Facta” (1967-96) oraz Komitetu Honorowego Roku Chopinowskiego 1999. Pełnił funkcję sekretarza Klubu Literacko-Artystycznego (1947-49) oraz Rady Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1960-64). Zasiadał w zarządzie Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego (1947-49), był przewodniczącym Rady Naukowej Towarzystwa im. F. Chopina (1964-71) i sekcji muzykologicznej Związku Kompozytorów Polskich (1979-81). Jest członkiem Centralnej Komisji Tytułów Naukowych (od 1991), Rady Redakcyjnej „Res Facta Nova” (od 1994), Rady Naukowej Instytutu Sztuki PAN (od 1999), Komitetu Nauk o Sztuce PAN (od 1999) oraz Rady Naukowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina w Warszawie (od 2001). Od 1962 jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich, od 1997 jego członkiem honorowym. Od 1986 przewodniczy Komisji Senackiej ds. Nauki i Wydawnictw Akademii Muzycznej w Krakowie oraz współpracuje z Działem Wydawnictw, od 1993 jest wiceprzewodniczącym Polskiej Akademii Chopinowskiej.

Za swą działalność naukową i edytorską został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami: Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za „wybitne osiągnięcia edytorskie” (1971), Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich za rok 1973 za „wybitne zasługi dla polskiej kultury muzycznej, a w szczególności za działalność naukowo-edytorską w zakresie muzyki dawnej i współczesnej” (1974), Medalem „Gazety Krakowskiej” „za mądrość i dobrą robotę” (1974), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1975), Nagrodą im. Alfreda Jurzykowskiego „for creative approach and innovative methods in musicology” (New York 1979), Nagrodą kulturalną miasta Krakowa (1979), Medalem „Zasłużony dla województwa tarnobrzeskiego” (1980), Medalem Towarzystwa im. F. Chopina w 50-lecie jego istnienia (1984), Medalem w 450-lecie Piotra Skargi (1986), Medalem 100-lecia Akademii Muzycznej w Krakowie (1988), Nagrodą Kulturalną „Solidarności” 1988 za „twórcze inicjatywy edytorskie i muzykologiczne” (1989), Medalem w X rocznicę wyboru Jana Pawła II (1989), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski od Lecha Wałęsy (1991), Medalem Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa od Vytautasa Landsbergisa (1991), Medalem Prezydenta Miasta Bydgoszczy „za szczególne zasługi dla Miasta Bydgoszczy” (1996), Nagrodą Ministra Kultury „za monografię Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans” (1999), Nagrodą wydawców im. Jana Długosza „za książkę Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans” (1999) oraz Nagrodą Międzynarodowej Fundacji im. F. Chopina (2000). Dwie uczelnie muzyczne nadały mu tytuły doktora honoris causa – w 2001 roku Akademia Muzyczna w Krakowie, a w roku 2010 – Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. W marcu 2011 roku uhonorowany został przez Ministra Kultury odznaką „Zasłużony dla Ochrony Dziedzictwa Fryderyka Chopina”. W 2012 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Krakowa.

W 2011 roku nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazała się książka o Prof. Mieczysławie Tomaszewskim autorstwa Krzysztofa Droby – Odczytywanie na nowo. Rozmowy z Mieczysławem Tomaszewskim.

powrót drukuj